Górka-Winter Beata - PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE NATO, 01. LOGISTYKA - dla potrzebujących, 01. MATERIAŁY AUTORSKIE - ...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
POLSKI INSTYTUT SPRAW MIÊDZYNARODOWYCH
Pañstwa cz³onkowskie NATO
wobec nowej koncepcji
strategicznej Sojuszu.
Przegl¹d stanowisk
Pod redakcj¹
Beaty Górki-Winter i Marka Madeja
Warszawa, marzec 2010
Redaktor tekstu
Piotr Budny
Redaktor techniczny
Dorota Do³êgowska
Autorzy
Mateusz Gniazdowski, Beata Górka-Winter, £ukasz Kulesa, Marek Madej,
Rafa³ Morawiec, Adam Szymañski, Robert Œmigielski, Marcin Terlikowski,
Bartosz Wiœniewski, Beata Wojna, Bart³omiej Znojek, Tomasz ¯ornaczuk
©
Polski Instytut Spraw Miêdzynarodowych, 2010
ISBN 978-83-89607-83-6
Polski Instytut Spraw Miêdzynarodowych
ul. Warecka 1a, 00-950 Warszawa
tel. (+48 22) 556 80 00, faks (+48 22) 556 80 99
pism@pism.pl, www.pism.pl
SPIS TREŒCI
Wstêp ............................................................5
Albania ...........................................................9
Belgia ...........................................................12
Bu³garia ..........................................................16
Chorwacja ........................................................20
Republika Czeska ..................................................24
Dania ...........................................................29
Estonia, Litwa, £otwa ................................................33
Francja ..........................................................40
Grecja ...........................................................45
Hiszpania ........................................................49
Islandia ..........................................................54
Kanada ..........................................................57
Luksemburg.......................................................62
Niderlandy .......................................................65
Niemcy ..........................................................69
Norwegia ........................................................74
Polska ...........................................................79
Portugalia ........................................................85
Rumunia .........................................................89
S³owacja .........................................................94
S³owenia .........................................................99
Stany Zjednoczone ................................................103
Turcja ..........................................................111
Wêgry ..........................................................116
W³ochy .........................................................121
Zjednoczone Królestwo .............................................125
Aneksy
W kierunku nowej koncepcji strategicznej NATO:
Przysz³e zadania i wyzwania (Adam Daniel Rotfeld) ...................131
NATO: bezpieczeñstwo nie tylko militarne
Rozmowa Jacka Pawlickiego z prof. Adamem Danielem Rotfeldem ........141
Pañstwa cz³onkowskie NATO wobec nowej koncepcji strategicznej Sojuszu
5
Wstêp
Sojusz Pó³nocnoatlantycki rozpocz¹³ prace nad now¹ koncepcj¹ strategiczn¹.
Dokument aktualnie obowi¹zuj¹cy przyjêto na posiedzeniu Rady Pó³nocnoatlantyckiej
w 1999 r., w piêædziesi¹t¹ rocznicê zawarcia Traktatu Waszyngtoñskiego. W miarê
up³ywu czasu coraz mniej odzwierciedla³ on – w odczuciu wiêkszoœci cz³onków NATO –
pe³en kontekst strategiczny, w jakim funkcjonuje Sojusz. W ci¹gu ostatniej dekady
nast¹pi³y bowiem zasadnicze przeobra¿enia sytuacji geostrategicznej NATO. Istotnym
zmianom uleg³ wymiar wewnêtrzny Sojuszu – liczba jego cz³onków wzros³a o jedn¹
trzeci¹, rozpoczêto proces transformacji militarnej oraz przeprowadzono pierwsz¹
operacjê poza obszarem euroatlantyckim. G³êbokie przekszta³cenia objê³y tak¿e
bezpoœrednie i dalsze otoczenie NATO, gdzie sojusznikom przychodzi siê dziœ mierzyæ
z zagro¿eniami nowego typu: terroryzmem (w ró¿nych jego postaciach), niestabilnoœci¹
generowan¹ przez pañstwa upad³e i upadaj¹ce, ryzykiem wynikaj¹cym ze zmian
klimatycznych, z problemami z zapewnieniem bezpieczeñstwa energetycznego.
Ca³kowicie nie zanik³y równie¿, a w ostatnich latach nawet siê uwydatni³y, bardziej
tradycyjne pod wzglêdem swego charakteru zagro¿enia i wyzwania dla bezpieczeñstwa
cz³onków NATO, zwi¹zane z aktywnoœci¹ pañstw spoza Sojuszu, takich jak choæby Rosja,
oraz z proliferacj¹ broni masowego ra¿enia i innych technologii wojskowych.
Wszystkie te zjawiska i procesy od lat warunkuj¹, chocia¿ z ró¿n¹ inten-
sywnoœci¹, wiele dzia³añ podejmowanych przez NATO. Mimo to pañstwa cz³on-
kowskie Sojuszu do niedawna nie decydowa³y siê na rozpoczêcie powa¿nej debaty na
temat zmiany b¹dŸ aktualizacji jego koncepcji strategicznej, mimo ¿e wiele z nich
sygnalizowa³o swoje w¹tpliwoœci, a nawet niezadowolenie ze sposobu funkcjo-
nowania i kierunków ewolucji NATO. Najwiêksz¹ przeszkodê stanowi³a wzrastaj¹ca
u sojuszników œwiadomoœæ pog³êbiania siê ró¿nic miêdzy nimi w percepcji zagro¿eñ
bezpieczeñstwa oraz po¿¹danych sposobów i metod reagowania na nie. Szczególnie
niesprzyjaj¹cym uwarunkowaniem rozpoczynania debaty o kluczowym dla Sojuszu
znaczeniu by³a podwójna kadencja administracji George’a W. Busha, którego dzia-
³ania (interwencja w Iraku, sposób prowadzenia operacji w Afganistanie, forsowanie
projektu obrony przeciwrakietowej w kszta³cie budz¹cym powa¿ne zastrze¿enia
niektórych pañstw NATO) oraz wizja przysz³oœci i roli NATO na œwiecie wywo³ywa³y
ogromne kontrowersje wœród sojuszników i powiêksza³y polityczny dystans miêdzy
nimi. Rozpoczynanie debaty na temat nowej koncepcji w tak niesprzyjaj¹cych oko-
licznoœciach mog³o zwiêkszyæ ryzyko dalszych podzia³ów i dodatkowo os³abiæ NATO.
Œwiadomi tego sojusznicy z rozmys³em zatem odsuwali j¹ w czasie.
Obecna sytuacja polityczna w Sojuszu – po z³agodzeniu konfliktów utrzymuj¹cych
siê od czasu interwencji w Iraku, a zw³aszcza po objêciu w³adzy w Waszyngtonie przez
administracjê Baracka Obamy i powrocie Francji do zintegrowanych struktur wojskowych
NATO – choæ wci¹¿ nie jest wolna od napiêæ i sporów (szczególnie wokó³ obecnoœci
w Afganistanie) daje jednak wiêksze nadzieje na dojœcie do porozumienia co do roz-
wi¹zania najbardziej pal¹cych problemów, z którymi mierzy siê obecnie Sojusz Pó³noc-
noatlantycki. Ju¿ sam fakt, i¿ pañstwa cz³onkowskie podjê³y decyzjê o rozpoczêciu tej
debaty, stanowi sygna³, i¿ widz¹ one wiêksz¹ ni¿ w ubieg³ych latach szansê na uzyskanie
consensusu w kluczowych sprawach, choæ nie bez œwiadomoœci, ¿e proces jego osi¹gania
bêdzie wymaga³ ponadstandardowego wysi³ku z ich strony, a tak¿e zamanifestowania
dobrej woli politycznej. Dlatego te¿ nie mo¿na wykluczyæ, ¿e sw¹ decyzjê sojusznicy
podjêli bardziej z obawy przed wag¹ konsekwencji dalszego odwlekania dyskusji dla
przysz³oœci NATO ni¿ z przekonania o bliskoœci swych stanowisk. Niemniej, jak wskazuj¹
choæby ustalenia najnowszej edycji raportu
Transatlantic Trends 2009
, klimat polityczny
w stosunkach Europy ze Stanami Zjednoczonymi uleg³ zasadniczej poprawie, a wiêkszoœæ
[ Pobierz całość w formacie PDF ]